Naar eigen zeggen heeft hij de Passo dello Stelvio al meer dan driehonderd keer beklommen. Hij weet er elke steen liggen, kent elke bocht, elk scheurtje in het wegdek. Hij noemt zich daarom ook ‘Stelvioman’. Hij is Daniele Schena, een 46-jarige Italiaan die zijn liefde voor de mythische Alpenpas -nummer 10 op onze 'Iconic Cols of Europe' kraskaart- naar een hoger niveau wilde tillen door hem te ‘Everesten’. De auteur was er als bruidsjongen bij in Bormio.
Het principe van ‘Everesting’ is eenvoudig. Je kiest een berg uit waarop je je missie wil voltooien en vervolgens rij je deze in één en dezelfde activiteit zo vaak op en neer tot je aan het aantal hoogtemeters van de Mount Everest komt: 8.848 om precies te zijn. Wie in deze loodzware klimuitdaging slaagt, ziet zijn naam verschijnen in een ‘hall of fame’ op de website everesting.cc. Het hoogteverschil van de Passo dello Stelvio bedraagt 1.540 meter, wat betekent dat deze zes keer beklommen moet worden om het Everest-label te bekomen. “Maar daarvoor is het mij helemaal niet te doen”, opent Daniele Schena ons gesprek in de lobby van hotel Funivia, zijn fietshotel in Bormio, aan de voet van de Stelvio. “Ik ga de uitdaging zelfs aan zonder mijn fietscomputer. Neen, dit gebeuren zie ik als de ultieme uiting van mijn passie voor deze berg. Het is mijn huwelijk met de Stelvio.”
GROEIENDE LIEFDE
Een groepshuwelijk is wellicht een betere omschrijving. Voor zijn grote uitdaging nodigde Schena acht goede vrienden uit om samen de handschoen op te nemen. En die fietsbuddy’s zijn niet van de minsten. Onder meer de Italiaanse ex-profs Davide Vigano en Omar Di Felice – tegenwoordig een succesvol ultrafietser – zegden toe. “Straffe gasten, maar we maken er geen koers van”, stelt Schena me gerust. “Het belangrijkste is dat we onze passie delen en dat we samen de top halen.” Waarom uitgerekend ‘Everesten’ op de Stelvio, een van de hoogste verharde bergpassen in de Alpen? Schena heeft er een bijzondere verklaring voor. De sympathieke Italiaan begon veertien jaar geleden te gidsen voor wielergroepen die vanuit Bormio en de Valtellinavallei de legendarische Italiaanse Alpencols uit de buurt willen veroveren. En dat zijn namen om van te smullen. Wat dacht u van Gavia, Mortirolo, Cancano, Stelvio …?
“Nochtans was ik in mijn tienerjaren helemaal geen fan van de Stelvio”, gaat Schena verder. “Ik was meer bezig met gewichtheffen en was eigenlijk te zwaar gebouwd om vlot over de cols te geraken. Maar toen ik begon te gidsen, is mijn liefde voor het hooggebergte gegroeid. Sindsdien heeft de Stelvio mij enorm veel gegeven, in termen van passie en business.”
Dat laatste vertaalde zich veertien jaar geleden in de transformatie van zijn familiehotel uit 1957 tot een modern ‘bikehotel’. Een plek waar fietsende gasten niets tekortkomen, zoals de naam al doet vermoeden. De fietsen worden er ondergebracht in een beveiligde fietsgarage met werkplaats, de was wordt er dagelijks opgehaald, er is een tv-kamer om naar de koers te kijken en onderin het hotel is ook een heus wielercafé ingericht. De muren hangen er vol met memorabilia en er wordt zowaar Belgisch Kwaremont-bier geschonken.
ALLES BEGON MET DE GENDT
Aanvankelijk liep de uitbouw van Schena’s fietshotel niet zoals gehoopt. Maar toen Thomas De Gendt in 2012 de Giro-etappe met aankomst op de Stelvio won, veranderde alles. “Fietsers uit België en Nederland wilden plots allemaal de Stelvio beklimmen”, knikt Schena. “Maar zelfs in Australië nam de interesse flink toe. De Gendt was de ‘trigger’ die we hier nodig hadden. Sindsdien ben ik de Stelvio steeds vaker opgereden en is mijn liefde voor de berg alleen maar toegenomen.” Om die reden doopte Schena zichzelf om tot ‘Stelvioman’. Hij liet intussen zelfs al shirts en bandana’s maken met die bijnaam op. “Sommige gasten vragen of ze ook zo’n accessoire kunnen kopen, maar dan moet ik ze teleurstellen”, zegt hij fier. Om vervolgens zonder verpinken te stellen: “Je kan wel de dingen doen die Stelvioman doet, maar er kan maar één Stelvioman zijn.”
Gedreven als hij is, bedacht Schena eerder al twee fietsuitdagingen die kunnen tellen. De eerste – de ‘3X challenge’ – houdt in dat de Stelvio langs zijn drie flanken beklommen wordt, en dat op één en dezelfde dag. Bij de ‘4X challenge’ is het de bedoeling om de legendarische cols Mortirolo, Gavia, Cancano en Stelvio op één dag te bedwingen, en onlangs vatte hij dus de ‘6X challenge’ aan, zonder twijfel de langste en zwaarste van de drie. Wie wil ‘Everesten’, moet de nodige opofferingen doen. Om klokslag 2 uur (jawel, twee uur!) gaat onze wekker af, om een halfuurtje later te beginnen aan de eerste van zes beklimmingen.
Veel introductie heeft de Passo dello Stelvio niet meer nodig. Ingenieur Carlo Donegani tekende de pas destijds uit. In 1822 werd gestart met de bouw, drie jaar later was die al voltooid. Tijdens de Eerste Wereldoorlog woedde er een zware strijd tussen het Italiaanse en Oostenrijkse leger. Nadien verwierf de Stelvio vooral faam door de heroïsche duels die er plaatsvonden tijdens de Giro d’Italia. De Stelvio kan je langs twee kanten beklimmen: langs de oostzijde vanuit Prato of langs de westzijde vanuit Bormio. Wij kiezen voor de iets kortere kant vanuit Bormio. Dat betekent 300 meter minder hoogteverschil en 4 kilometer minder klimmen. Het gemiddelde stijgingspercentage is ook iets lager: 7 % tegenover de 7,7 % vanuit Prato. “Langs de Bormio-kant is het doorgaans iets frisser en krijg je vooral meer variatie onderweg”, legt Schena uit. “Elke keer ontdek ik nieuwe dingen in het landschap. Maar het blijft wel 22 kilometer klimmen ...”
ONTMAAGD IN HET DONKER
Voor mij is deze geschifte uitdaging mijn eerste kennismaking met de mythische Alpenpas. Dat dit in het holst van de nacht zal gebeuren, maakt het extra speciaal. Met verlichting op onze fietsen en dik ingeduffeld zetten we omstreeks halfdrie koers vanuit Bormio en rijden we de befaamde SS38 op. De ‘Strada dello Stelvio’ vormt een oost-westroute door de Alpen, parallel aan de grens met Zwitserland en Oostenrijk. Bij het buitenrijden van het gezellige Alpenstadje loopt het wegdek meteen op. De ‘6X challenge’ kan beginnen! Het heeft iets magisch om in het donker en onder een volle maan een Alpenreus te beklimmen. De enige geluiden die we horen, zijn die van snot dat uit rennersneuzen gelanceerd wordt en kettingen die op een kleiner tandwiel springen. Voor het overige is het indrukwekkend stil op de bergflank. Pas bij het naderen van de top hoor ik het zachte geklingel van koebellen. De beesten staan op dit vroege uur al naarstig te grazen en kijken ietwat verschrikt op van het verlichte gezelschap dat hen voorbijrijdt.
Het voordeel van in het duister fietsen is dat je niet kan zien wat je nog te wachten staat en dat de moed je dus ook niet in de schoenen kan zakken. Met dank aan onze lampjes merken we halverwege de klim gelukkig wel op tijd een reusachtig rotsblok op. De blok van 1 meter op 1 meter is ’s nachts van de berg losgekomen en pal in het midden van het wegdek beland. Levensgevaarlijk. Een paar meter verderop zien we dat nog meer verdwaald gesteente een put in het asfalt geslagen heeft. Het zet het ruwe karakter van deze befaamde col alleen maar extra in de verf. De eerste beklimming verteren we al bij al vlot, en na iets minder dan twee uur bereiken we de top. Op 2.758 meter hoogte geeft de thermometer exact 0 graden aan. We trekken ons op aan het idee dat de zon weldra de berg zal opwarmen. De woorden zijn nog niet uitgesproken of we zijn tussen de imposante rotswanden door bevoorrechte getuige van de zonsopgang. A-dem-be-ne-mend. De extreem korte nachtrust was het nu al waard.
GROET AAN BALLERINI
Desondanks is het flink bibberen geblazen tijdens onze eerste afdaling. Hand- en overschoenen, sjaaltje, bodywarmer én regenjas ten spijt komen we drie kwartier later verkleumd toe aan hotel Funivia. Daar warmen we snel even op met een kop koffie voor we de tweede beklimming aanvatten. Dit zal het vaste stramien worden voor de resterende vijf beklimmingen: klimmen, warme kledij aantrekken, afdalen, bijtanken en weer doorgaan. Tijdens de tweede beklimming, in het daglicht ondertussen, krijgen we eindelijk de pure pracht van de Stelvio en zijn randfenomenen te zien. Marmotten die wegduiken, de bordjes die de meer dan dertig (!) haarspeldbochten aanduiden – al hadden we die liever niet gezien – en in het tweede deel van de klim ook de authentieke ‘cantoniera’s’.
Deze berghuisjes werden destijds gebouwd om wegenwerkers op te vangen als die aan de slag moesten op de berg. Intussen zijn ze al wat vaal geworden, maar dat geeft ze net een romantisch karakter. Op de gevel van de eerste cantoniera hangt een grote afbeelding met daaronder de tekst ‘Ciao Franco, per sempre con noi’, een eerbetoon aan de overleden Italiaanse ex-prof en -bondscoach Franco Ballerini. Een week voor onze ‘6X challenge’ hing de berg vol met deze posters, weet Schena me te zeggen. Het befaamde Mapei, dat resideert in het nabijgelegen Milaan, organiseerde toen de jaarlijkse ‘Re Stelvio’, een klimtijdrit waarbij de deelnemers zo snel mogelijk de top moeten zien te bereiken. “Elk jaar wordt ‘onze koning’ voor die gelegenheid verkleed”, aldus Schena. “In elke bocht hangt er dan een grote foto van een gewezen renner van Mapei.”
Ik breng een eresaluut aan Ballerini en ik trap door. De haarspeldbochten volgen elkaar alsmaar sneller op, en in de loodzware slotkilometers heb ik het lastig om mijn extreem fitte metgezellen bij te blijven. Ik merk dat ik veruit de minst begaafde berggeit van de groep ben, dus na de tweede afdaling besluit ik wijselijk een paar beklimmingen over te slaan.
SNEEUW EN HAGEL
In het dal kom ik langzaam weer op krachten. De twee beklimmingen van de Stelvio hebben aardig wat schade aangericht in de benen. Plots barst er een hevig onweer los. Schena en zijn kompanen zijn op dat moment al aan hun vijfde beklimming van de Alpenreus bezig. De Stelvio kent echter geen genade: in het zicht van de top moeten ze zowaar sneeuw en hagel trotseren. En dat in volle zomer … Het voegt alleen maar meer heroïek toe aan hun onderneming, al verklapt Schena me achteraf dat er op dat bewuste moment wel even overwogen werd om de handdoek te werpen. “Toen we aan het schuilen waren, dacht ik dat vijf beklimmingen op één dag ook wel mooi zouden zijn. Maar de groep wilde de uitdaging absoluut voltooien. Na de ijskoude afdaling hebben we droge kledij aangetrokken en hebben we onze calvarietocht met frisse moed hervat.”
Voor die zesde en laatste beklimming bind ook ik opnieuw de schoenen aan. Het schemert intussen, en de grappen en grollen in het fietsende gezelschap hebben plaatsgemaakt voor bittere ernst. Er wordt amper nog gesproken, de vermoeidheid druipt zichtbaar van de gezichten. Na mijn twee eerdere pogingen begin ik de klim al beter te kennen en kan ik hem grofweg in vier stukken indelen.
FELICITATIES VAN NIBALI
Het eerste stuk loopt na het verlaten van Bormio voornamelijk rechtdoor, door een stukje naaldbos en met uitzichten over de Brauliovallei. Vervolgens overwin je een paar scherpe haarspeldbochten en bereik je de tunnelsectie. Hier krijg je aan de linkerkant de meest fotogenieke uitzichten. De waterval luidt vervolgens het centrale en spectaculairste gedeelte in, waar de haarspeldbochten elkaar sneller opvolgen. Het venijn van de Stelvio zit ‘m echter in de staart. In het vierde en laatste stuk loopt het wegdek tot 10 % en meer omhoog. In deze laatste kilometers maken de koude, de ijle lucht en de strakke wind het er niet gemakkelijker op. Al zeker niet voor mijn metgezellen, die op dat moment al om en bij de negenduizend hoogtemeters in de benen hebben. De gebouwen op de top zijn intussen in het zicht, maar schijn bedriegt: het duurt nog een hele poos voor we daar daadwerkelijk toekomen.
Dat laatste lukt uiteindelijk zoals Schena het voor ogen had: samen, in groep. De combinatie van vermoeidheid en blijdschap omwille van het voltooien van hun ‘6X challenge’ zorgt voor euforische en emotionele toestanden op de top. Omar Di Felice zendt het ‘moment suprême’ live uit via Facebook en krijgt daarvoor zowaar felicitaties van gewezen Tourwinnaar Vincenzo Nibali. Wat verderop valt Schena zijn vrouw en kinderen in de armen. Hij geniet. Nadat de bezieler van dit project een beetje op adem is gekomen, vraag ik of dit voor herhaling vatbaar is. Het antwoord klinkt mysterieus. “Weet je, toen mijn vrouw voor het eerst beviel, zeiden we dat er niet meer kinderen zouden komen. Intussen hebben we er vier ... En daarbij, mijn huwelijk met de Stelvio is wel voltrokken, maar ik moet er wel nog mee op huwelijksreis (knipoogt).
Wil je graag een reisverhaal of jouw ervaring op één van onze 20 cols op de 'Iconic cols of Europe' kraskaart delen? Mail dan naar info@yourquest.be.
Bekijk hier de video die 'Stelvioman' liet maken van zijn Everesting-poging op de Stelvio: